Heerenveen in 1700
|
V.1 JAN OTTES, koopman te Heerenveen geb. rond 1680 - overl. maart 1721 Heerenveen tr. Trijntje Harryts, 15-5-1707 IJlst ged. 18-10-1685 IJlst - overl. voor 1721 dv. Harryt Freericx en Jetske Ruijrdts tr. 24-3-1720 Grietje Jans geboren na 1696 Wijngaarden onder Langezwaag dv Jan Oedses en Corneliske Wybes uit het eerste huwelijk: 1. Jetske ged. 12-8-1708 2. Ruurd ged. 10-8-1710 - overl. voor 1721 3. Wytze geb. rond 1712 uit het tweede huwelijk: 4. Trijntje geb. 1720/1721 |
Jan Ottes is de eerste voorvader die niet het boerenbedrijf ingaat, maar kiest voor de handel. Hij vestigde zich in Heerenveen. De producten die hij verhandelt hebben echter wel veel met het boerenbedrijf te maken: veekoeken, rogge, boekweit, boter, kaas, bonen, zeep en jenever komen voor op de rekeningen, die na zijn dood aan de voogden van zijn kinderen worden betaald.
Jan Ottes is vrij jong, vlak na zijn tweede huwelijk gestorven. De maand van overlijden is op te maken uit het Proclamatieboek van Opsterland, waarin vermeld staat dat Jan Ottes en zijn broers en zusters een perceel veen willen kopen. Tussen de eerste en laatste afkondiging komt Jan Ottes te overlijden (zie hieronder).
Transacties Jan Ottes:
SCO 128-34 (16-12-1716):
Jan Ottes koopt een huijsinge te Heerenveen aan de noordkant van de vaart, nevens de sluijs (!) aldaar, dat tegenwoordig bewoond wordt door Claas Lammerts, mr. glasblazer. Deze Claas koopt even later het huis ernaast, zo worden ze dus buren. Het huis wordt gekocht van Hendrick Jans, coopman op 't Heerenveen voor de helft en van Bregtie Jans, weduwe Jan Hendricks te Groningen en Hendrick Johannes, woonachtig in Sapmeer in de Lula, elk voor een kwart. De koopsom bedraagt 1006.10 Car.gld.
Q 24-50 (8-5-1721, Opsterland):
Jan Ottis coopman opt Herenveen, Yble en Sijtse Ottis huisluiden tot Lippenhuisen en Terwispel, Jouck Ottis huisvr. van Gosse Hansis huisman in de Langeswagen gesterckt met deselve, Hidser Ottis vrijgesel tot Lippenhuisen en Wyts Ottis gesterckt cum patre Otte Yblis elck voor een gerechte sesdepart' kopen een perceel veen te Lippenhuizen van hun neef en nicht Oene en Lipkje Fookes voor 275 Car.gld.
Tussen de eerste afkondiging (6-2-1721) en de laatste (8-5-1721) overlijdt Jan Ottes. In de marge verklaren Otte Ybles als bestevader over de wezen en Jan Oedses als vader van Grietje Jans, die dan nog minderjarig is, dat het deel van Jan Ottes door de vijf broers en zusters wordt overgenomen. Een jaar later kopen Gosse Hanzes en Joukje Ottes het gehele perceel.
SCO 128-238 (25-3-1722):
Men laat een ieder weten dat Sijtse Ottes, Gosse Hanzes en Jan Oedses, samen curatoren over de nagelaten weesen van w. Jan Ottes, in leven coopman op 't Heerenveen, presenteeren eerst bij de brandende keerse en eijndelijk bij 't ligten des zeegels uijt de wasse, alsoo bij decreet van het geregte, te vercopen:
seeckere heerlijcke huijsinge met kaamers, plaatse en uitlegh cum annexis, staande en gelegen op 't Heerenveen, bij de wed. van Jan Ottes tegenwoordigh bewoond.
Het huis wordt gekocht door Jentie Hendriks voor 655.14 goudguldens, omgerekend 917.14 Cargld.
OPS 87-804/866 (8-4-1746):
Afrekening van Gosse Hanzes en Sytse Ottes als voogden over de wezen van Jan Ottes. Hieronder volgt een samenvatting van de inkomsten en uitgaven van de voogd Gosse Hanzes.
Inkomsten:
Geleverde winkelwaren aan diverse klanten 288.15.00
Butter tot Sneek vercogt 50.00.00
Saldo vorige voogd Freerk Harryts 185.19.10
Boelgoedpenningen notaris Fledderus 219.18.09
Verkoop huis aan Jentje Hendriks 888.03.08
Verkoop bouwveen aan Yble Ottes 576.18.00
Verkoop veen aan Lycklama à Nijeholt 308.14.00
Totaal 2518.08.02
Uitgaven:
Schrijfboek om ontvang en uitgaven te noteren 1.00.00
Half boek pompier 0.02.06
Tromslager bij het boelgoed 0.06.00
Buttervragt naar Sneek, vertering in de Drie Vriesen 3.04.00
Hoepen om de buttervierders 0.02.00
obligatie aan Boele Lammerts 897.00.00
Aan jongen omdat hij Boele Lammerts had gehaald 0.03.00
Vertering bij de afrekening van Freerk Harryts 4.03.00
Aan procureur van het gerecht voor opmaken acten 10.01.12
Buisgelt voor Jetske Jans 0.18.00
Streek bontgoed op een schorteldoek die te kort was 0.06.00
Anker jenever 7.14.08
Grondpacht van het huis op't Heerenveen 4.06.00
Nieuwe hosen voor Wytse Jans 0.03.00
Wollen mutse 0.07.00
Verteringen bij verkoop van het huis 15.15.00
Schoenlappen en nieuwe schoen 1.03.08
Leergelt en costpenningen aan Maarten Coenraads, mr. kleermaker, wegens Jetske 71.10.00
Aankoop rogge, zout, bonen, etc. 1168.14.12
Totaal 2186.19.14
Gosse Hanzes had een positief saldo van 331.9.4, Sytse Ottes had een nadelig saldo na aftrek van zijn kosten van 442.15.8.